Vragen, vragen en vragen. En misschien één antwoord.
Journalistiek begint met het stellen van een vraag. Als niets je opvalt, als je je nergens druk over maakt, als je nergens een vraagteken achter plaatst, wordt dan vooral geen journalist. Maar dan? Zijn er ook domme vragen, moet je ergens eerst verstand van hebben voordat je een vraag mag stellen en hoe vermoeiend is dat eigenlijk goede vragen stellen? Je leest er allemaal over in de nieuwsbrief over jouw vak. Je hebt er een lang weekeinde de tijd voor.
Een gesprek op niveau over wetenschap en journalistiek
Ze zijn ons kompas in tijden van corona; wetenschapsredacteuren. Maar waarom heeft dan niet iedere grote nieuwsorganisatie er minstens één in dienst? Wetenschapsredacteuren Simon Rozendaal (ex-Elsevier en NRC), Stan van Pelt (Vox) en Maarten Keulemans (de Volkskrant) ontmoeten elkaar digitaal, en reageren op stellingen over hun vak.
Frits van Exter over ‘anderhalvemeterjournalistiek’
De journalistiek heeft zich fysiek al aardig aangepast aan de nieuwe anderhalvemetersamenleving. Maar wat zou het inhoudelijk kunnen betekenen? (Minder vraagtekens om te beginnen.) Frits van Exter buigt zich over de journalistieke kanten van het coronavirus en komt met een voorzet. En die gaat niet over of hoor en wederhoor nog belangrijk is.
Hoe je van goede vragen stellen goed moe kunt worden
Zijn items moeten van zijn chefs steeds korter en de dagelijkse stress breekt hem steeds vaker op. Erik Mouthaan (46) is na veertien jaar Amerikaans correspondentschap voor RTL Nieuws toe aan iets anders. Interview met een immer zelfverzekerde journalist die kwetsbaarder bleek dan hij dacht.
Domme vragen bestaan niet, onhandige misschien wel
En zo werd een klassieker in de journalistiek deze week voor het oog van 8 miljoen televisiekijkers weer even actueel: bestaat er zoiets als een domme vraag? NOS-verslaggever Albert Bos gaf de voorzet met: 'Meneer Rutte, al weken zegt u dat Nederland zich voorbeeldig gedraagt en wat krijgen mensen ervoor terug? Nog eens drie weken verlenging. Hoe rijmt u dat met elkaar?'
'Het is de stompzinnigste vraag ooit gesteld door een journalist. Met 1,5 kilometer afstand de stompzinnigste vraag ooit gesteld', twitterde Rob Wijnberg van The Correspondent even later. Hij was niet alleen, ook al was er niet alleen kritiek. NVJ-voorzitter Wilma Haan: 'Journalisten worden wel heel kwetsbaar als ze tijdens het vragenmoment niet meer mogen (durven) vragen wat ze willen'.
Frits van Exter merkte eerder in zijn column op Villamedia op dat het wel even wennen is voor het publiek om persconferenties live te zien. Het is een kijkje in de keuken, je ziet hoe de worst wordt gemaakt. Dat is niet altijd een prettig gezicht, maar zegt nog niets over hoe de worst uiteindelijk smaakt. De smerigste vragen leveren de beste verhalen op.
Bos baalt een dag later dat hij de vraag niet zakelijker had gesteld. Maar waarom? De vraag bleek precies het sentiment te vertolken dat bij veel mensen leeft: hoe lang moet ik dit nog volhouden en waarom? Het was bijna de enige vraag waarover het die avond in de talkshows ging.
Er bestaat dus niet zoiets als een domme vraag, wel kun je een dom antwoord geven. Dat gaf Rutte dan weer niet. Zijn eerste twee woorden waren eigenlijk al genoeg: Het Virus.
Hoe doe je dat? Risico’s inschatten voor je op een gevaarlijke trip gaat
Ga je een risicovolle journalistieke reis maken? Freelance journalist Fréderike Geerdink reist geregeld af naar conflictgebieden en geeft tips om risico’s te minimaliseren door vooraf een risk assessment te maken. Ook al wens ik niemand gevaar toen, hoop ik toch dat we snel weer van dit soort reizen kunnen maken.
En dan nog even dit. De Ster geeft zendtijd weg aan maatschappelijke organisaties. In coronatijd zijn er minder advertenties en dat geeft ruimte om anderen aan het woord te laten. De NVJ maakte daar ook gebruik van. Dat heeft dit spotje op geleverd over het belang van journalistiek. Nu het er echt toe doet.