Nieuwsbrief over het vak: van afluisteren tot diversiteit en van bronbescherming tot blinde vlek
Je kunt veel zeggen over de journalistiek, maar niet dat het saai is. Terwijl het Openbaar Ministerie de aanslagen op collega's van De Telegraaf en Panorama onderzoekt, luistert het tegelijk journalisten af als het zo uitkomt. En de minister verantwoordelijk voor dat OM loodst de Wet bronbescherming in strafzaken door de Eerste Kamer (oké, het was een hamerstuk) en heeft ook getekend voor de Sleepwet waardoor diezelfde journalisten moeite hebben hun bronnen te beschermen. Kortom, welkom bij de nieuwsbrief over je vak. Voor de broodnodige duiding.
Eerst even over de uitglijder van Twan Huys
Wat als Twan Huys de column van Frits van Exter op Villamedia had gelezen voordat hij Tommy Wieringa interviewde op het VNG-congres? Wellicht dat hij de schrijver dan niet had laten wegkomen met een foute grap over de aanslagen op De Telegraaf en Panorama. Dus daarom hierbij twee van de adviezen van Frits, die voor jou misschien niet te laat komen:
Bedenk dat als iemand in een interview beschuldigingen uit, de redactie daarvoor medeverantwoordelijk is.
Als het live is, komt het op de interviewer aan. Blijf kritisch, bied tegenwicht. Stel bijvoorbeeld de vraag: Hoe weet u dat eigenlijk?
De andere adviezen lees je hier.
Enerzijds, anderzijds maar eigenlijk is het niks
De NVJ is verheugd dat de Wet bronbescherming in strafzaken deze week de Eerste Kamer is gepasseerd. Daarmee is het recht van journalisten om bronnen te beschermen ook in Nederlandse wetgeving vastgelegd terwijl dat eerder al op Europees niveau gebeurde. Tegelijk is de NVJ fel gekant tegen de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), die het mogelijk maakt grote hoeveelheden data te verzamelen waar ook zo maar communicatie tussen journalisten en bronnen tussen kan zitten. De rechter liet die wet vorige week ongemoeid. Kortom, wat de overheid met de ene hand geeft, pakt het met de andere hand meer dan af. Netto resultaat: je mag het als journalist zelf regelen. Hier een paar tips hoe. Waarschuwing: wil je het goed doen, dan is het een hoop werk. Maar de afgelopen week maakt duidelijk dat het geen luxe is.
Wat gebeurt er met je als de politie in je nek hijgt?
In korte tijd werd bekend dat het Openbaar Minister drie journalisten afluisterde. Tegen alle regels in, ook nog eens. Het wordt een beetje verwarrend met de overheid op deze manier. Ze heeft niet alleen elkaar tegenwerkende regels (bronbescherming versus sleepwet) maar houdt zich er ook nog eens niet aan. Dat is meer dan vervelend voor de bronnen, maar het doet ook iets met je als journalist, schreef Brenno de Winter eerder voor ons. Met de kennis van nu een super actueel verhaal. ‘Toen ik mijn huidige vrouw ontmoette, durfde ik nauwelijks met haar aan de telefoon te spreken.’
Als je dit luistert, snap je het belang van diversiteit (en dat goede wil slechts het begin is)
Zoë Papaikonomou en Annebregt Dijkman vertellen over hun boek ‘Heb je een boze moslim voor mij?’ Daarvoor spraken ze met een groot aantal journalisten met een migratieachtergrond. Ze vertellen aan Sjoerd Arends en Erwin van 't Hof van De Pegel wat het voor het nieuws betekent als alle nieuwsmakers op elkaar lijken én wat journalisten en redacties kunnen doen om blinde vlekken te vermijden. Voorbeeld? Aan sollicitanten met een moslim-achtergrond wordt vaak gevraagd 'Ben jij wel objectief?' Heb je dat ooit aan andere sollicitanten gevraagd?
Dwingende leestip tot slot: er is 4 miljoen euro subsidie beschikbaar voor onderzoeksjournalistiek. Stof je idee af en dien het in. Details lees je hier.