Communicatieve vaardigheden en cijfers als wapen tegen desinformatie
De vergadering waarbij we de Journalist van het Jaar kiezen, gaat de ene keer sneller dan de andere keer. Dit jaar waren we er vrij snel uit en gaven we de prijs aan Maarten Keulemans. Meer daarover vind je in deze nieuwsbrief. Met daarin ook fotojournalisten die een hoger tarief bedongen, tieners die bij autobranden fotograferen en media die vanwege een geheimhoudingsverklaring tegen de lamp liepen. Veel leesplezier.
En de Journalist van het Jaar is…
...wetenschapsjournalist Maarten Keulemans. Maar dat had je al gelezen. In december verkozen we tijdens onze geheime vergadering Keulemans als winnaar, vanwege zijn onvermoeibare verslaggeving van de corona-epidemie. Een citaat uit ons juryrapport: ‘Hij draagt onvermoeibaar feiten aan en weet die helder te duiden. Ook schuwt hij niet om aan te geven waar zijn twijfel zit, komt terug op eerdere conclusies als het nodig is, en gaat met iedereen het gesprek aan.’ Zelf ziet Keulemans dat gesprek aangaan (en het ontzenuwen van desinformatie) als journalistieke plicht. ‘Want ik heb de cijfers hier liggen en ik heb de communicatieve vaardigheden. Ik weet hoe je dingen lekker kan opschrijven en grapjes kan maken, waardoor het bij mensen aankomt. Dat zijn mijn wapens.’
Heb je de prijsuitreiking vrijdag gemist? Wees dan niet getreurd. Je kunt hem hier nog tot in het einde der tijden terugkijken.
Over embargo’s en kritisch vermogen
Het is voor journalisten 'tegennatuurlijk' om toe te zeggen nieuws nog even voor zich te houden. Toch is het embargo inmiddels aardig ingeburgerd in ons vak. En ook de geheimhoudingsverklaring laat zijn gezicht regelmatig zien. Diverse media liepen daarmee de afgelopen weken tegen de lamp, toen ze een verklaring tekenden omtrent de verschijning van het boek Het verraad van Anne Frank. Daarin was onder andere vastgelegd dat de journalisten geen derde partijen om commentaar mocht vragen op het onderzoek waarop het boek was gestoeld. Maar dat betekent volgens Frits van Exter nog niet dat je je eigen kritisch vermogen niet hoeft aan te spreken.
Hard knokken voor meer geld
En over afspraken gesproken… een groep fotografen is erin geslaagd om hogere tarieven af te spreken (of eigenlijk: te bedingen) bij NRC. Daardoor steeg het dagtarief met 13 procent. Dat mag ook wel, aangezien er jaren lang niet werd geïndexeerd, terwijl de inflatie wel door steeg. Maar makkelijk ging dat proces niet.
Tieners bij een autobrand
Vindt er een ongeluk plaats, dan zijn 112-fotografen er in vaak snel bij om dat vast te leggen. Maar sommige van die fotografen zijn wel erg jong aan het worden. Bij de website Nieuws op Beeld kwamen meldingen binnen van beeldmakers die niet ouder zouden zijn dan 11 of 12 jaar. Van een aantal van hen werden de foto’s, via bureaus, ook door het ANP verspreid. Dat is nu klaar: het ANP gaat alle foto’s die gemaakt zijn door minderjarigen uit zijn beeldbank verwijderen.
Een vertellerstruc
Veel onderzoeksjournalistiek leidt tot beroerd geschreven verhalen, concludeert Henk Blanken. De reden? De onderzoeksjournalist weet te veel en kan niet kiezen uit al die opgedane kennis. Maar Blanken vindt Joep Dohmen de uitzondering die de regel bevestigt. Maar ook aan zijn verhalen ontbreekt weleens wat. ‘Het perspectief deed niet wat het moest doen.’
Ken je onze Taaltip-rubriek al? Daarin lees je wekelijks een handig taalkundig weetje. Je vindt hem hier.
Meldpunt voor bedreigende situaties
Dat journalisten de laatste jaren vaker met geweld en bedreiging te maken hebben, hoef ik je vast niet meer te vertellen. In 2021 ontving PersVeilig in totaal 272 meldingen van journalisten. Gelukkig wordt er van alles gedaan om bedreigende situaties tegen te gaan of op te lossen. Inmiddels hebben alle Nederlandse gerechtsgebouwen bijvoorbeeld een meldpunt waar juristen en journalisten terecht kunnen. Op zo’n melding wordt vervolgens ook direct doorgepakt.